Rola Analityka w różnych projektach – case studies

W poprzednim artykule opisaliśmy role, metody pracy i narzędzia, które są stosowane w codziennej pracy przez analityków. Na przykładzie kilku naszych projektów pokażemy jak w praktyce wygląda rola analityka w projektach związanych z tworzeniem oprogramowania.

Analityk w dużym, wieloetapowym projekcie, realizowanym w podejściu zwinnym

Projekt realizowany od wielu lat dla jednego z Klientów w branży finansowej, od początku w metodykach zwinnych. W połączonych zespołach wykonawczych Dostawca-Klient dostarczamy rozwiązanie zapewniające wparcie systemowe najważniejszych procesów biznesowych organizacji. Wraz z biegiem czasu, rozbudową systemu oraz wzrostem złożoności realizowanych rozwiązań, projekt musiał kilkakrotnie przechodzić transformację organizacyjną. Podyktowane to było zarówno lawinowo narastającym backlogiem, jak i licznymi usprawnieniami procesu produkcyjnego.

Pierwotnie udział analityka wymagał typowego zaangażowania w pozyskiwanie wymagań oraz przygotowywanie koncepcji rozwiązań. Model pracy zakładał, że cykle wytwórcze analizy wyprzedzają cykle wytwórcze oprogramowania. Obecnie cykle wytwórcze zarówno w zakresie wytwarzania oprogramowania, jak i jego dokumentacji, są realizowane równolegle.  Poprzedzone jest to fazą przygotowawczą User stories i kryteriów akceptacji. Niemniej jednak zakres i forma przygotowywanej dokumentacji została zredukowana zgodnie z dobrymi praktykami obowiązującymi w metodykach zwinnych.

Naturalnie pojawiła się także konieczność „skalowania Scruma” i zapewnienia optymalnej wielkości zespołów, synchronizacji prac oraz propagacji wiedzy pomiędzy zespołami. Analityk obecnie koncentruje się nie tylko na typowych „pracach analitycznych”, ale także dostarcza istotnego wsparcia Product Owner’owi w zakresie konstruowania oraz planowania realizacji backlogu.

Analityk w roli proxy Product Ownera

Jako dostawca dedykowanego oprogramowania, Altkom Software & Consulting elastycznie reaguje na zmiany i dostosowuje metody pracy do oczekiwań Klienta w obecnie dominującym modelu pracy zwinnej. Rola analityka także podlega adaptacji zgodnie z wymogami konkretnego projektu. Wszyscy stawiamy na cel, który wspólnymi siłami jest osiągany przez członków zespołu wytwórczego. Ale co w sytuacji, gdy okazuje się, że Klient ma po swojej stronie analityka systemowego, który współtworzy koncepcję rozwiązania informatycznego i potrzebuje jedynie zaangażowania programistów? Przyjrzyjmy się temu na przykładzie projektu, który  realizujemy dla klienta z branży finansowej.

Klient wie, czego oczekuje – określił MVP oraz dostarczył zarys backlogu produktu. Określił także, że chce pracować w metodyce Scrum. W zespole klienta jest Product Owner –  odpowiada za wartość dostarczanego przyrostu, oraz analityk systemowy. Można pomyśleć, że analityk w tym modelu wydaje się być zbędny. Nic bardziej mylnego! Analityk przede wszystkim aktywnie wspiera Product Ownera czuwając nad backlogiem produktu – dokonuje jego regularnych przeglądów, wychwytuje powiązania między jego elementami oraz dba, aby nie powstały luki. Dodatkowo analityk tworzy elementy backlogu, gdyż zna dziedzinę biznesową oraz ma stały kontakt z Product Ownerem. Czuwa nad statusami zadań oraz ich priorytetami wspólnie z Product Ownerem. Nie skupia się na dokumentowaniu systemu, ale wspiera cały zespół scrumowy poprzez przekazywanie wiedzy o tym, jaki cel jest do osiągnięcia oraz może zastępować Product Ownera podczas kluczowych spotkań zespołu (np. refinement czy planning). Uczestniczy w warsztatach, zna interesariuszy oraz potrafi wydobyć od nich potrzebną wiedzę. Analityk jako znawca rynku może także podpowiadać Product Owner’owi, jakie oczekiwania powinien spełniać system, aby zrealizować potrzebę biznesową.

Analityk w roli projektanta systemu

Wytworzenie systemu, który odpowiada na potrzeby interesariuszy wymaga dogłębnego zrozumienia dziedziny biznesowej. Im system bardziej skomplikowany, tym większy nacisk należy położyć na zaprojektowanie jego poszczególnych elementów np. modelu bazy danych czy integracji między systemami.  Bardzo często spotykamy się z rolą analityka jako projektanta systemu informatycznego. Analityk-projektant nie tylko dobrze zna dziedzinę, ale również posiada szczegółową wiedzę na temat implementacji konkretnych języków programowania czy silników bazodanowych. Analityk-projektant powinien umieć zamodelować system uwzględniając jego szczegóły np. bazę danych  na modelu fizycznym. Jest specjalistą, który przekłada proces biznesowy na poszczególne systemy realizujące wymagania interesariuszy.

Rola Analityka na etapie presales

Szczególny charakter ma praca analityka na etapie presales. W zależności od dziedziny przedsięwzięcia oraz charakteru produktu (adaptowany produkt of-the-shelf / rozwiązanie pod klucz) zaangażowanie analityka ma zdecydowanie inny charakter. W przypadku tej pierwszej kategorii przedsięwzięć kluczowa jest znajomość produktu oraz jego możliwości adaptacyjnych do wymagań konkretnego Klienta, co wpływa bezpośrednio na koszty, czyli także i konkurencyjność oferowanego rozwiązania.

Przygotowanie oferty rozwiązania w całości dedykowanego pod konkretnego Klienta stanowi z reguły znacznie większe wyzwanie, zwłaszcza gdy wymaga pewnej eksploracji domeny. Trudność zwykle wiąże się także z ograniczonymi ramami czasowymi, w których musimy się zmieścić z wypracowaniem koncepcji realizacyjnej optymalnej pod względem relacji wartości biznesowej do kosztów realizacyjnych. W przypadkach gdzie projekt z założenia będzie realizowany w podejściu zwinnym wstępna koncepcja realizacyjna nie musi być oczywiście wiążąca, niemniej jednak wykazanie się wiedzą wskazującą, że wiemy jak zaadresować poszczególne potrzeby Klienta zawsze podnosi konkurencyjność takiej oferty.

Oczywiście częścią procesu ofertowego na etapie RFP [1] są także dekompozycje, estymacje i wyceny planowanych prac, które mają różny charakter w zależności od zakładanego modelu realizacyjnego (projekt w metodyce typu waterfall/ fixed price/ podejście zwinne).

Podsumowanie

Na powyższych przykładach widać, że rola analityka wymaga nie tylko skupienia się na wydobywaniu i zarządzaniu wymaganiami. Zmieniające się potrzeby rynku oraz klientów motywują do stałego doskonalenia warsztatu analitycznego, umiejętności miękkich oraz znajomości różnych technik zarządzania nie tylko analizą, ale także współpracy w zespołach pracujących w zróżnicowanych modelach.

Autorzy: Katarzyna Zalewska, Aleksander Dańko.

Redakcja: Kamila Binkowska

[1] Request for Proposal, w odróżnieniu do etapu Request for Information