Tips & Tricks UX – Jak projektować użyteczne produkty IT dla potencjalnego użytkownika? Cz.1. Pamięć krótkotrwała.

Cz.1. Pamięć krótkotrwała i jej ograniczona pojemność.

Projektując stronę, aplikację lub jakikolwiek interaktywny produkt zależy nam, aby użytkownik mógł bezproblemowo i z sukcesem realizować swoje cele.

Wiedza o tym, jak my, ludzie spostrzegamy świat, jak myślimy, odbieramy bodźce z otoczenia, jak kierujemy naszą uwagę i zapamiętujemy, dostarczają nam praktycznych wskazówek do projektowania użytecznych produktów informatycznych. Z pomocą projektantom UX przychodzi tutaj nauka, jaką jest Psychologia, a konkretnie jej dziedzina- Psychologia Poznawcza.

W kolejnych częściach cyklu Tips & Tricks UX, będziemy pisać o kluczowych zjawiskach psychologicznych  oraz przekazywać porady jak projektować systemy IT, aby wpłynąć na pozytywne doświadczenia użytkowników (ang. User Experience), co przełoży się na sukces Twojego produktu. Dziś zajmijmy się zagadnieniem pamięci krótkotrwałej oraz praktycznym jego zastosowaniem w projektowaniu aplikacji i systemów IT.

Pamięć krótkotrwała

Pamięć krótkotrwała (ang. Short- term memory) to jedna z trzech, obok pamięci sensorycznej i długotrwałej, magazynów pamięci u człowieka, różniących się ilością czasu przechowywania informacji. Gromadzi ona niewielkie ilości informacji werbalnych bądź niewerbalnych, jakie są aktualnie używane. Zapisywanie w pamięci krótkotrwałej przebiega szybko, automatycznie i nie wymaga wysiłku. To właśnie ta pamięć jest głównie wykorzystywana przy interakcji użytkownika z produktem. Wyniki badań (Miller, 1956) pokazują, że człowiek jest zdolny zapamiętać jednocześnie 7 +/- 2 elementów (czyli maksymalnie od 5 do 9).

Pamięć krótkotrwała a skupienie uwagi

Informacje przechowywane w pamięci krótkotrwałej jest bardzo łatwo zakłócić. Wyobraźmy sobie, że w trakcie gdy ktoś do nas mówi próbujemy zapamiętać nazwisko i numer telefonu chwilę wcześniej poznanej osoby. Jest niemal pewne, że nie zapamiętasz tych danych, ponieważ brak koncentracji spowoduje, że informacje „wylecą” z pamięci krótkotrwałej. Dzieje się tak, dlatego, że pamięć ta jest ściśle związania ze skupieniem uwagi. Aby zachować poprawne informacje w pamięci krótkotrwałej, należy się skupić, to znaczy zaktywizować uwagę.

Dobre praktyki projektowania UX

Jak tę dość podstawową wiedzę wykorzystać w praktyce projektowania aplikacji czy systemu IT? Na czym się skupić a czego bezwzględnie unikać?

• Nie każ ludziom, żeby zapamiętywali jakieś informacje i wykorzystywali je w innym miejscu np. na jednej podstronie odczytywali litery albo liczby, a na kolejnej je wpisywali. Większość użytkowników z bardzo dużym prawdopodobieństwem zapomni te dane i szybko zniechęci się do dalszych działań.
• Chcąc, aby ludzie zapamiętali jakieś informacje, nie angażuj ich do innych mniej ważnych czynności, to znaczy nakieruj użytkownika tylko na jedno główne zadanie. Jak wspomniałem wyżej, za duża ilość informacji z zewnątrz zaburza pamięć krótkotrwałą, co utrudnia odpowiednie skupienie uwagi potrzebnej do zapamiętywania
• Projektując menu staraj się ograniczyć ilość kategorii lub zakładek od 5 do 9- jest to optymalna ilość pozwalająca użytkownikom szybciej odnaleźć to, czego szukają.
• Dobrą strategią ułatwiającą zapamiętywanie, jest łączenie informacji w bloki, składające się z 3-4 elementów. Np. numer telefonu 668695459 łatwiej jest zapamiętać w postaci 668-695-459.

Dodatkowo takie rozwiązanie blokowego łączenia informacji, przydatne jest np. w inputach, gdzie użytkownik może popełnić mniej błędów wpisując numeru telefonu. Wskazane jest również wyświetlanie numeru kontaktowego w sekcji w menu „Kontakt” w sposób blokowy, dzięki czemu pomagamy użytkownikowi szybciej i poprawnie wybrać numer na telefonie.

Autor: Adam Majnert, Projektant UX w Altkom Software & Consulting