Jak przebiega analiza biznesowa w zwinnej organizacji? 

„Jedyną stałą rzeczą w życiu jest zmiana”
^{Heraklit z Efezu}

Benefity stosowania technik analitycznych

Analiza biznesowa w połączeniu ze stosowaniem standardów agile zapewnia spójność i ułatwia wspólne zrozumienie pomiędzy różnymi interesariuszami. Dobór odpowiednich narzędzi analitycznych może wpływać m.in. na:

• Satysfakcję klienta — analiza i lepsze zrozumienie potrzeb klienta pozwala zaprojektować, a następnie dostarczyć odpowiednie rozwiązanie, które spełnia jego oczekiwania.
• Poprawę komunikacji — wiele technik analitycznych angażuje zarówno osoby biznesowe, jak i zespoły techniczne w odkrywanie wymagań, co przekłada się na wspólne zrozumienie kontekstu i celów biznesowych.
• Wzrost jakości — dobrze przeprowadzony proces analizy minimalizuje nieścisłości w wymaganiach oraz pozwala zidentyfikować te o najwyższej wartości.
• Efektywność zespołu developerskiego — przejrzystość wymagań pomaga w skupieniu się na najistotniejszych zadaniach projektu oraz zmniejsza liczbę błędów i przeróbek podczas wytwarzania oprogramowania. Dodatkowo ustrukturyzowany proces oraz jasne oczekiwania wpływają na zadowolenie z pracy, a to przekłada się na wzrost efektywności członków zespołu.

Więcej na temat analizy efektywności w zespole projektowym IT przeczytasz w artykule: Efektywność zespołów developerskich. Co mierzyć i dlaczego?

Korzyści dla programistów w zakresie wytwarzania oprogramowania

BABOK oraz Agile extension zostały stworzone i skierowane przede wszystkim do analityków i osób zajmujących się analizą biznesową, jednakże z dobrodziejstw tych przewodników mogą czerpać również osoby techniczne np. programiści. Oprócz wspomnianych już wcześniej benefitów, w samym procesie budowy oprogramowania możemy wyróżnić następujące zalety:

• Wsparcie w zakresie podejmowania decyzji — zrozumienie wymagań oraz kontekstu biznesowego pomaga osobom technicznym w podejmowaniu decyzji w kwestiach architektury, komponentów czy innych aspektów technicznych oprogramowania. Dodatkowo programiści, znając cel biznesowy, mogą zaproponować alternatywne rozwiązanie, które będzie tańsze lub lepiej dopasowane, a jednocześnie zrealizuje potrzebę biznesową.
• Wykrycie przeszkód implementacyjnych — wiele technik analitycznych umożliwia identyfikację przeszkód oraz problemów implementacyjnych na wczesnym etapie. Pozwala to uniknąć lub zminimalizować sytuacje, kiedy zespół w trakcie trwania sprintu odkrywa, że nie jest w stanie na obecną chwilę zaimplementować danej funkcjonalności.
• Ułatwienie planowania prac wytwórczych — identyfikacja wcześniej wspomnianych przeszkód implementacyjnych oraz wykrycie zależności pomiędzy wymaganiami daje możliwość zaplanowania backlogu sprintu w efektywny sposób m.in. zespół może zdecydować, w jakiej kolejność będzie implementować funkcjonalności.
• Wymiana wiedzy między programistami — podczas np. refinementów programiści mogą przedyskutować możliwe opcje implementacji danej funkcjonalności. Mają także szansę wymienić się wiedzą na temat kodu, komponentów czy innych istotnych kwestii związanych z budową oprogramowania.

Trzy horyzonty analizy biznesowej

Podejście opisane w Agile extension wprowadza koncepcję trzech horyzontów, na których realizowana jest zwinna analiza biznesowa: poziom strategii (ang. Strategy), inicjatywy (ang. Initiative) oraz dostarczenia (ang. Delivery).

Każdy z tych poziomów reprezentuje odpowiedni stopień szczegółowości analizy, skupia się na innych wyzwaniach organizacji oraz wymaga zastosowania pasujących narzędzi. Jako doświadczeni konsultacji pomagamy naszym klientom na każdym poziomie w ich zwinnej podróży. 

Rola analizy biznesowej na poziomie strategii

Strategia, czyli plan działania, to inaczej droga, którą organizacja będzie przemierzać, aby budować swoją silną pozycję na rynku. W wyznaczeniu tej drogi nieodzowna jest analiza biznesowa. Cele, jakie stoją przed analitykiem pracującym na poziomie strategii, to przede wszystkim zrozumienie szerszego kontekstu biznesowego, w jakim funkcjonuje organizacja, pomoc w wyznaczeniu długoterminowej strategii oraz identyfikacja wysokopoziomowych celów.

Analiza biznesowa na etapie strategii często poprzedzona jest gruntowną oceną możliwości, zasobów, silnych stron oraz potencjału danej firmy czy instytucji. W takim też przypadku najlepiej sprawdza się audyt całego przedsiębiorstwa lub wybranego fragmentu, np. audyt architektury, lub procesu tworzenia oprogramowania.

Strategia: narzędzia analityka

Na tym poziomie analityk współpracuje głównie z liderami oraz kadrą zarządzająca, a więc w jego zwinnym narzędziowniku mogą znaleźć się np.: 

• Business Model Canvas — strategiczne narzędzie, które w wizualny sposób pozwala przedstawić informacje na temat kluczowych elementów modelu biznesowego danego przedsiębiorstwa.
• Value Proposition Canvas — pomaga zrozumieć, w jaki sposób produkt lub usługa, którą oferuje organizacja, wpływa na jej klientów. Kanwa składa się z dwóch elementów: profilu klienta oraz mapy propozycji wartości. Zastosowanie tego narzędzia pozwala lepiej zrozumieć potrzeby i problemy klientów oraz umożliwia dostosowanie produktu/usługi do wymagań rynku.
• Analiza SWOT — technika, która pozwala zidentyfikować mocne i słabe strony oraz szanse i zagrożenia badanego przedsięwzięcia. Jej zaletą jest niski próg wejścia oraz uniwersalne zastosowanie.

Rola analizy biznesowej na poziomie inicjatywy

Analiza biznesowa na poziomie inicjatywy skupia się na dzieleniu pomysłów oraz celów strategicznych firmy na konkretne inicjatywy, czyli programy lub projekty. Rolą analityka jest pomoc w przełożeniu celów organizacji na wykonalne plany inicjatyw, priorytetyzacja celów biznesowych, ukształtowanie odpowiedniego kierunku dla inicjatyw oraz zapewnienie ich spójności ze strategią biznesową.  

Narzędzia takie jak Roadmapa Produktu, Impact Mapping czy User Story Mapping pozwolą zwizualizować zakres oraz nadać kierunek projektu:

• Roadmapa produktu — określony w czasie wizualny plan rozwoju produktu, który zawiera m.in. harmonogram, konkretne etapy wdrożenia oraz priorytety biznesowe. Narzędzie umożliwia strategiczne planowanie oraz ułatwia komunikację z interesariuszami.
• Impact Mapping — technika planowania strategicznego, która opiera się na określeniu kluczowego celu biznesowego, zidentyfikowaniu aktorów (ludzi oraz systemów) oraz ich wpływu i działań na produkt. Pomaga zespołom zrozumieć, dlaczego i jak mają osiągnąć wyznaczone cele biznesowe, wzmacniając efektywność zespołu.
• User Story Mapping — metoda, która umożliwia w zrozumienie funkcjonalności produktu oraz wspiera pracę nad jego rozwojem. Koncentruje się na użytkownikach końcowych i ich potrzebach.

Rola analizy biznesowej na poziomie dostarczenia

Analiza biznesowa na poziomie dostarczenia koncertuje się na zapewnieniu, że wytwarzane przez zespół oprogramowanie jest zgodne z roadmapą i priorytetami inicjatywy, którą realizuje. Kluczowe aktywności na tym etapie to m.in. zarządzanie i weryfikowanie wymagań oraz doskonalenie i priorytetyzacja backlogu. 

Analityk pracujący z zespołem projektowym definiuje wymagania w formie historyjek użytkownika, łącznie z przejrzystymi kryteriami akceptacyjnymi. Dodatkowo nie są mu obce techniki podziału historyjek, czyli user story slicing. 

BABOK vs. Agile extension to the BABOK

Oba dokumenty to komplementarne przewodniki poruszające temat zwinnej analizy biznesowej, które różnią się kontekstem użycia. BABOK przedstawia zbiór technik i narzędzi analitycznych stosowanych uniwersalnie, bez względu na metodykę. 

Natomiast Agile extension opisuje metody i techniki dostosowane do pracy w środowiskach zwinnych. Rozszerzenie Agile nie wyklucza ani nie zastępuje BABOKa, jest bardziej jego uzupełnieniem.

Dlatego, aby zrozumieć całokształt podejścia i mieć pełen wachlarz technik analizy biznesowej używanych w różnych kontekstach, dobrze jest znać oba dokumenty.  

Zapoznaj się ze zwinną analizą biznesową w praktyce

Agile extension to the BABOK Guide to przewodnik dla analityków pracujących w zwinnych organizacjach. Stosowanie zasad w nim opisanych przynosi korzyści całemu zespołowi wytwórczemu.

Przewodnik wprowadza koncepcję trzech horyzontów, które odzwierciedlają aktywności na różnych poziomach w organizacji. Poziom strategii wyznacza kierunek, poziom inicjatywy tłumaczy tę strategię na zadania możliwe do wykonania, a poziom dostarczenia zajmuje się realizacją tych zadań w iteracyjny i przyrostowy sposób. 

W Altkom z powodzeniem stosujemy narzędzia wymienione w Agile extension to the BABOK w trakcie realizacji projektów dla naszych klientów.

Analiza biznesowa, łącząca trzy opisane powyżej horyzonty, w skuteczny sposób pozwala osobom na każdym poziomie organizacji włączyć się w pracę i wspierać zespół projektowy w generowaniu wartości dla organizacji.